Niedziela 25 po Pięćdziesiątnicy.        Ew. wg św. Łukasza 17, 12-19

Dzień św. Mikołaja, Arcybiskupa Miry Licyjskiej

            Nie odkryjemy Ameryki zauważając, że czasem Chrystus pomaga ludziom z własnej woli, a czasem pragnie wysłuchać ich próśb. Tydzień temu słyszeliśmy, że Jezus zobaczył chorą, zgiętą kobietę i ją uleczył. Dziś Cerkiew przypomina nam inne zdarzenie, gdy chorzy na trąd głośno wołają, prosząc o uzdrowienie. Ewangelista Łukasz nie podkreśla na siłę Boskiej mocy Jezusa. Za każdym razem akcentuje inny aspekt danego wydarzenia. Kiedy uzdrowił kobietę w szabat, wyjaśnił przez to, jak należy rozumieć odpoczynek i świętowanie. Gdy pomógł dziesięciu trędowatym, udowodnił uczniom ludzką niewdzięczność. Pocieszać może nas tylko fakt, że to cudzoziemiec wrócił, by podziękować Bogu za niewątpliwy cud. My też jesteśmy cudzoziemcami. Nas nawrócono później i nie pochodzimy z narodu wybranego.

            Podobnie św. Mikołaj. Urodził się w 270 r. w mieście Patra (obecnie Demre), leżącej dziś na terenie Turcji. Stracił rodziców, kiedy był już kapłanem. Po ich śmierci musiał uporządkować sprawy spadkowe. Współczując wszystkim potrzebującym rozdał cały swój majątek, ale jednocześnie unikał rozgłosu. Kiedy pojechał z pielgrzymką do Ziemi Świętej, postanowił poświęcić całe swoje życie Bogu, zostając mnichem w jednym z palestyńskich klasztorów. Ostatecznie wrócił – wiedziony wolą Bożą – do stolicy prowincji Licja. Przyjechał w nocy, a rano poszedł do cerkwi. Nie wiedział, że wieczorem zapadła decyzja o tym, że kto tego ranka pierwszy wejdzie do cerkwi, ten zostanie biskupem w mieście, gdyż po śmierci biskupa Jana nie udało się ustalić, kto miałby zostać jego następcą. Młody duchowny – mimo wewnętrznych oporów – zgodził się zostać wyświęcony na biskupa.

            Młody biskup wiódł bardzo skromne i pobożne życie. Kierował diecezją mądrze i pokornie. Cały swój dochód rozdawał ubogim, a jedynym jego majątkiem było skromne odzienie, które miał na sobie. Bóg wysłuchiwał modlitw św. Mikołaja. Już jako młody kapłan miał dar jasnowidzenia – ostrzegł marynarzy o sztormie, a kiedy ten nastąpił i marynarze tracili nadzieję na uratowanie okrętu i siebie, kapłan swoją modlitwą uspokoił morze i wskrzesił jednego z nich, który spadł z masztu na pokład. Biskup nie tylko wspomagał biednych. Zasłynął odwagą, gdy wyrwał katowi z ręki miecz i nie pozwolił wykonać wyroku śmierci na kilku kupcach, których majątki – zgodnie z prawem – po ich śmierci przejąłby chciwy urzędnik rzymski Eustachiusz.

            Święty Mikołaj był uczestnikiem I Soboru Powszechnego. Podczas jego obrad zaskoczył wszystkich, gdy uderzył w twarz aleksandryjskiego duchownego Ariusza, głoszącego nową naukę o Synu Bożym. Uczestnicy soboru pozbawili za to Mikołaja godności biskupiej i zamknęli pod strażą. W nocy wszyscy mieli widzenie, w którym Chrystus osobiście wręczał Mikołajowi św. Ewangelię, a Bogurodzica zakładała na jego ramiona biskupi omoforion. Nazajutrz przywrócono świętego na poprzednie stanowisko. Wszyscy mieli pewność, że postąpił zgodnie z wolą Bożą. Ariusz został osądzony jako heretyk. To zdarzenie ma swój ślad na ikonach. Widać tam obok św. Mikołaja postać Chrystusa (zazwyczaj na prawo od świętego) oraz Bogurodzicy (po lewej stronie).

            Ktoś może zapytać Czy treść czytanej dziś ewangelii pasuje do postaci św. Mikołaja? Ależ oczywiście! Pasuje! Być może po siedemnastu wiekach od śmierci świętego (nie była to śmierć męczeńska. Święty zmarł 6/19 grudnia po krótkiej chorobie) w jego żywocie znajdziemy wiele legend lub innych naleciałości, ale sedno pozostaje to samo: ten cudzoziemiec całe życie przeżył skromnie, rozdając – tak jak Chrystus – dobra potrzebującym. Ponadto był wdzięczny Bogu za wszystko, gdyż od najmłodszych lat pokochał Boga całym sercem i tylko Jemu chciał służyć. Nie miał łatwo, ponieważ jeszcze trwały i wręcz nasilały się prześladowania chrześcijan. Prościej było służyć pogańskim bożkom. Podobnie dzisiaj. Cały świat odrywa prawosławnych od Boga. Prawda nie jest wygodna. Pod pozorami choroby próbuje się zamknąć cerkwie. Kto okaże Bogu wdzięczność? Ci, którzy – podobnie jak św. Mikołaj – nie pozwolą odebrać sobie wiary i zamienić ją na pozory pobożności.